tc-basbakanlik-devlet-arsivi

T.C. BAŞBAKANLIK OSMANLI ARŞİVİ

Arşiv, Osmanlı Tarihi araştırmaları bakımından dünyanın en zengin arşivi olma özelliği taşımaktadır. Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan 1922 yılına kadar olan dönemini kapsamaktadır. Sayısı 95 milyonu bulan Osmanlıca belgeye sahiptir. Sahip olduğu içerik ile ilgili detaylı bir inceleme için arşive ait internet sitesinde yayınlanmakta olan Osmanlı Arşivi Rehberi’ne buradan bakılabilir.

I. Dünya Savaşı kapsamında incelenebilecek Osmanlı Dönemi Fonları ise şu şekilde sıralanabilir:

  • BEO Evrakı: Babıali Evrak Odası belgeleri Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemine, 1892-1921 yıllarına ait arşiv malzemelerinden oluşmaktadır.
  • Dahiliye Nezareti: 1870-1922 yıllarını kapsayan fon, 30’dan fazla alt koda sahiptir.
  • Divan-ı Hümayun Sicilleri: 1412-1920 yıllarını kapsayıp Tanzimat öncesi ve sonrası Divan-ı Hümayun defterlerinden oluşmaktadır. Toplam 47 alt koda sahip olan fon, 2017 defterden oluşmaktadır.
  • Emniyet-i Umumiye: 1909-1923 yıllarını kapsayan fon, 24 adet alt koddan oluşmaktadır.
  • Evkaf Nezareti: 1826-1922 yıllarını kapsamaktadır. Fon, 88 alt koddan oluşmaktadır.
  • Hariciye Nezareti: 1838-1923 yıllarını kapsamaktadır. Fon, 29 adet alt koddan oluşmaktadır.
  • İradeler: Hatt-ı Hümayun’ların devamı özelliğindeki İradeler (Padişah emirleri) 1839-1923 yıllarını kapsamaktadırlar. Fon, toplamda 157 katalogdan oluşmaktadır.
  • Maarif Nezareti: 1857-1922 yıllarını kapsayan fon, 21 alt koddan oluşmaktadır.
  • Mabeyn Evrakı: Saray evrakından oluşan fon, 1871-1924 yıllarını kapsamaktadır.
  • Maliyeden Müdevver Defterler: 25 adet kataloğu bulunan fon, 1480-1923 yıllarını kapsamaktadır.
  • Meclis-i Vükela Mazbataları: Meclis-i Vükela’da (Bakanlar Kurulu) alınan kararların mazbatalarından oluşan fon, 1881-1921 yıllarını kapsamaktadır.
  • Muahedeler: 1622-1920 yıllarını kapsayan fon, devletler arası antlaşma ve mukavelelerden oluşmaktadır.
  • Sadaret: 1839-1923 yıllarını kapsayan fon, Tanzimat sonrası hükümet merkezi olan Babıali bünyesindeki Sadaret’e ait belge ve defter serilerinden oluşmaktadır.
  • Şura-yı Devlet: Şura 1868 yılında Meclis-i Vala’nın yerine kurulmuştur. Fonda 263 adet eski harfli Türkçe katalog bulunmaktadır.
  • Ticaret ve Nafia Nezaretleri: İçeriğindeki belge ve defterler Ticaret, Nafia, Orman, Meadin, Ziraat nezaretlerine ait olan fon, 1840-1923 yıllarını kapsamaktadır.
  • Yıldız Evrakı: Abdülhamid devrinde Saray’da biriken defter ve belge serilerinden oluşmaktadır.

Arşive ait internet sayfasından tasnifi yapılmış belgelere verimli bir şekilde katalog taraması yapmak mümkündür. Katalog taraması yapabilmek için gerekli tek şart ücretsiz olan Katalog Tarama sistemine kayıt yaptırmanızdır. Kayıt için lütfen tıklayınız.

Osmanlı Arşivi’nde araştırma yapabilmek için aranan şart ise 18 yaşını doldurmuş olmaktır. Bunun dışında Arşivde araştırma yapabilmek için müracaat formunu doldurup Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı’na bizzat veya posta ile müracaat edilmektedir. Başvurular yurt dışında T.C. Büyükelçilik veya Başkonsolosluklarına yapılabilmektedir.