BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASI ORTA DOĞU’DA CİHAD SÖYLEMİNİN YENİDEN OLUŞTURULMASI

Yazar: HACER COŞKUN
Danışman: YRD. DOÇ. DR. AYŞE ÖMÜR ATMACA
Yer Bilgisi: Hacettepe Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı
Konu: Uluslararası İlişkiler

Yüksek Lisans Tezi (2014)

“Orta Doğu siyaseti, askeri faaliyetlerdeki motive edici gücünden dolayı, cihad söylemleri ile doludur. Esasen cihad Kur’anî bir terimdir ve cihadın çerçevesi Hz. Muhammed tarafından Kur’an-ı Kerim’de belirlenmiştir. Ancak, zaman içinde siyasi durumlara bağlı olarak farklı cihad tanımları oluşmuştur. Klasik askeri cihad, halifeler tarafından ülkenin içinde bulunduğu duruma göre tanımlanmıştır. Nitekim halifeler aynı zamanda devletin başında bulunurdu. Hem İslamî hem diğer ülkelerin cihad anlayışı halife kabul edilen İslam devletleri liderlerinin politikaları tarafından şekillendirilmiştir. Bununla birlikte, Birinci Dünya Savaşı sonrasında Orta Doğu’da oluşan ulus devlet sistemi ile cihadın anlamı ve çerçevesi neredeyse tamamen değişmiştir. Devlet liderlerinin yanı sıra, devlet-dışı yapılanmaların liderleri de kendi cihad tanımlarını oluşturmuşlardır. Klasik cihad anlayışından farklı olarak, çağdaş cihad günümüz yasal sistemi içinde yer almamaktadır. Bu yüzden, bu tanımları açıklamak için “cihadçılık” ifadesi kullanılmaktadır. Cihadçılık, uluslararası sistem kapsamında meşru ya da meşru olmayan şekilde, Orta Doğulu politik gruplar tarafından kendi ihtiyaçları ve istekleri doğrultusunda oluşturulmaktadır. Bu tezin amacı, Birinci Dünya Savaşı sonrasında Orta Doğu kimliği çerçevesinde cihad söyleminin nasıl yeniden oluşturulduğunu ve anlamlandırıldığını açıklamaktır.

Anahtar Kelimeler: cihad, cihadçılık, sosyal inşaacılık, söylem oluşturma, devlet-dışı aktörler, Hamas, Hizbullah, Refah Partisi”