TÜRK DONANMASINDA MECİDİYE KRUVAZÖRÜ

Yazar: FERDİ UYANIKER
Danışman: PROF. DR. VAHDETTİN ENGİN
Yer Bilgisi: Marmara Üniversitesi / Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü / Tarih Bölümü / Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Anabilim Dalı / Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bilim Dalı
Konu: Denizcilik; Tarih; Türk İnkılap Tarihi

Yüksek Lisans Tezi (2009)

“Türk tarihinde denizcilik ve donanma, devlet hayatında daima aktif rol oynamış, Türk milletinin bağımsızlığının korunması yolunda vazgeçilmez bir unsur olmuştur. Bu çalışmada; Türk tarihinde görev yapmış savaş gemilerinden Mecidiye kruvazörünün alım aşamalarından görevinin bitmesine kadar olan tüm faaliyetleri konu edilmiştir. Tezin giriş kısmında Osmanlı Devleti’ne kadar olan Türklerdeki denizcilik faaliyetleri anlatılmıştır. Tezin bundan sonraki kısmı beş bölüm altında incelenmiştir. Birinci bölüm, ‘Osmanlılardan Önce Türklerde Denizcilik’ başlığı adı altında ele alınmış olup XIX. yüzyılın sonuna kadar Osmanlı İmparatorluğu’ndaki denizcilik faaliyetleri anlatılmıştır. İkinci bölüm, ‘Mecidiye Kruvazörünün Siparişi, İnşası, Alım Aşamaları ve Balkan Savaşı’na Kadarki Faaliyetleri’ başlığıyla ele alınmıştır. Burada kruvazör kavramı, Mecidiye kruvazörünün siparişi ve siparişin Ermeni meselesiyle ilişkilendirilmesi, Mecidiye kruvazörünün inşa edildiği William Cramp tezgâhları, Mecidiye kruvazörünün teknik özellikleri, inşa süreci, inşanın gecikmesi ve teslimi, Mecidiye kruvazörünü Osmanlı ülkesine getiren Bucknam Paşa, Mecidiye kruvazörüne kadar Osmanlı-Amerikan askerî ilişkileri ve Mecidiye kruvazörünün Balkan Savaşı’na kadarki faaliyetleri anlatılmıştır. Üçüncü bölüm, ‘Balkan Harbi’nde Mecidiye Kruvazörü’ başlığıyla ele alınmıştır. Burada Balkan Harbi’nde savaşan devletlerde donanmaların durumu ve harekât planları, Balkan Harbi’nin çıkması ve kara savaşlarının değerlendirilmesi, Balkan Harbi’nde Mecidiye kruvazörünün askerî harekâtı anlatılmıştır. Dördüncü bölüm, ‘Birinci Dünya Savaşı’nda Mecidiye Kruvazörü’ başlığıyla ele alınmıştır. Burada Birinci Dünya Savaşı’nda savaşan devletlerde donanmanın durumu, Birinci Dünya Savaşı’nın çıkması ve Osmanlı Devleti’nin savaşa girmesi, Mecidiye kruvazörünün Birinci Dünya Savaşı’ndaki askerî harekâtı, Mondros Mütarekesi’nin (30 Ekim 1918) deniz kuvvetine yönelik maddeleri ve Mecidiye kruvazörünün Cumhuriyet dönemine kadar olan vaziyeti anlatılmıştır. Beşinci bölüm, ‘Cumhuriyet Döneminde Mecidiye Kruvazörü’ başlığıyla ele alınmıştır. Burada Osmanlıdan Cumhuriyet’e devrolan donanmanın durumu ve donanmanın yeniden yapılandırılması, Mecidiye kruvazörünün katıldığı görevler ile katıldığı askerî manevralar (1928-1943), 1946 yılı manevrası ve Mecidiye kruvazörünün kadrodan çıkarılması anlatılmıştır. Sonuç bölümünde ise Mecidiye kruvazörünün Türk donanmasında gerçekleştirdiği tüm faaliyetler özetlenmiştir.”