BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI’NDA KAFKASYA’DA TÜRK-ALMAN REKABETİ

Yazar: FUAT YILDIRIM
Danışman: DOÇ.DR. MUSTAFA BUDAK
Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü
Konu: Tarih

Yüksek Lisans Tezi (2001)

“Birinci Dünya Harbi’nde Kafkas Cephesi’nde Türk-Alman rekabetinin araştırıldığı bu tezde kısaca özetlemek gerekirse, bu rekabetin altında yatan sebepler ve bunda hangi motiflerle hareket edildiği açıklanmaya çalışılmaktadır. Kafkas Cephesi’nde asıl rekabetin, 1917 yılının sonlarında meydana gelen Rus (Bolşevik) İhtilali gelişmesinden sonra meydana geldiği için, tezin asıl araştırma dilimi bu tarihten itibaren savaşın sonuna kadar geçen süreyi kapsamaktadır. Buna yardımcı olması için, olayların sebep-sonuç ilişkisi içerisinde bulunmasından dolayı, Türk-Alman ilişkilerinin kısa tarihsel gelişimi Giriş’te verilmiştir. 1. Bölümde ise Birinci Dünya Harbi’nde Türk-Alman ilişkileri çerçevesinde gelişen rekabetler ve nihayet Kafkasya’da Rus İhtilali’ne kadar gelişen düşük yoğunluklu anlaşmazlıklar verilmiştir. 2. Bölümde Rus İhtilali sonrası gelişen Erzincan Mütarekesi (18 Aralık 1917), Brest-Litovsk Barışı (3 Mart 1918), Kuzey Kafkasya’da Türk-Alman nüfuz savaşları ile Trabzon ve Batum konferansları (Mart- Mayıs 1918) ele alınmıştır. 3. Bölümde ise Batum Antlaşmaları (4-8 Haziran 1918) ve bunun sonucunda Türk-Alman rekabetinin artması sorunu ele alınmıştır. 4. Bölüm’de Baku’nun fethinin (15 Eylül 1918) etrafında gelişen Türk-Alman çekişmeleri ve uzlaşmaları ile mütarekeler sonucu Kafkasya’dan çekilme incelenmiştir. Şimdiye kadar bu sorun, Türk tarafınca Türk kaynaklan ve arşivleri ile irdelenerek ele alınmıştı. Bu tezde ise ağırlıklı olarak Alman arşivlerini (ve Avusturya) ele alan eserler incelenip, aynı zamanda Türk kaynaklarına da zaman zaman atıflar yapılarak, Almanların kendi kaynaklarında olaylara nasıl baktıkları göz önüne getirilmeye çalışılacaktır.”