I. DÜNYA SAVAŞI’NDA TÜRK-HİNT İLİŞKİLERİ

Yazar: VAHDET KELEŞYILMAZ
Danışman: PROF.DR. AZMİ SÜSLÜ
Yer Bilgisi: Gazi Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü
Konu: Tarih

Doktora Tezi (1997)

“I. Dünya Savaşı’nda Türk-Hint münasebetleri, uluslararası ilişkiler ve savaş stratejisi bakımından çok önemlidir. Çünkü İngiliz sömürge imparatorluğunun can damarı olan Hindistan’da, Türk-Alman ittifakının Hintli istiklâlcilerle işbirliği yaparak gerçekleştirmeyi tasarladıkları bağımsızlık hareketi muvaffak olsaydı, bu en azından Rus ihtilâli ya da Amerika’nın savaşa müdahalesi kadar önemli bir gelişme olabilirdi. Global gelişmeler, büyük güçlerin politikaları ve ülkenin içinde bulunduğu şartlardan dolayı I. Dünya Savaşı’na Almanya’nın yanında girmek zorunda kalan Osmanlı Devleti’nin savaş stratejisinde Hindistan da önemli bir yer almıştır. Almanlarla müşterek faaliyetlere de konu olan çalışmalar esasen Cihad-ı Ekber ve Hint Müslümanlarının kazanılması cihetini belirgin olarak içermesine rağmen, antiemperyalist bir söylemle Hint halkının tamamına yönelik faaliyetler gerçekleştirilmiştir. Teşkilât-î Mahsûsa bağlantılı olarak yürütülen faaliyetler esnasında, Hindistan’daki İngiliz yönetimini çökerterek yerine millî, bağımsız bir hükümet kurmak isteyen Hintliler tarafından İstanbul’da istiklâlci örgütler de kurul muştur. Ancak gerek ulaşım ve iletişim zorluğu ve gerekse Hindu-Müslüman çatışması Hintlilere yönelik faaliyetleri zorlaştırmıştır. Diğer taraftan Almanlarla Türkler arasında da tam bir uyum sağlanamamıştır. Bunun yanı sıra gücü nün zirvesinde olan İngiltere’nin çok hazırlıklı ve tedbirli olması, etkili propagandası ve karşı casusluk faaliyetleri de Türk-Alman faaliyetlerinin sonuçsuz kalmasında etkili olmuştur. Hindistan’da İngiliz yönetimi yıkılamadığı gibi, Türk cephelerini çökerten İngiliz ordularının temelini Hintli birlikler -yarısı Müslüman- oluşturmuştur ki, bu özellikle çok düşündürücüdür. İtilâf Devletlerinin kazandığı savaşın kaybedenleri arasında tabiî olarak amaçlarına ulaşamayan Hintli İstiklâlciler de vardır.”