HARP CERİDESİ (I. DÜNYA SAVAŞI’NDA KAFKAS CEPHESİ)

Yazar: HATİCE YALÇIN
Danışman: YRD. DOÇ. MEHMET MERCAN
Yer Bilgisi: Gaziosmanpaşa Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Bölümü / Tarih Anabilim Dalı / Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı; Konu: Tarih

Yüksek Lisans Tezi (2008)

“I. Dünya Savaşı başladığı zaman Almanya, Doğu ve Batı cephelerinde İngiliz ve Rus birliklerinin yükünü hafifletmek zorundaydı. Bunun için Osmanlı Devleti’ne ihtiyacı vardı. Osmanlı Devleti’nin de bağımsızlığını korumak ve hayatta kalabilmek için Almanya’ya ihtiyacı vardı. Karşılıklı çıkar ilişkisi, iki devlet arasında 2 Ağustos 1914’te bir ittifak anlaşması ile sonuçlandı. Böylece Osmanlı Devleti 4 yıl sürecek ve sonunda yıkılmasına neden olacak olan 1. Dünya Savaşı içinde yer aldı.

Almanya’nın, mümkün olduğu kadar çok Rus ve İngiliz kuvvetlerini Osmanlı Devleti üzerine çekerek kendi yükünü hafifletmek olan stratejisi, 29 Ekim 1914 tarihinde Osmanlı Devleti’nin fiilen savaşa girmesiyle işlemeye başladı. Bu strateji çerçevesinde açılan cephelerinden biri de Kafkas Cephesidir. Bu cephede Osmanlı Devleti, Türk tarihinde derin izler bırakan önemli muharebeler yapmıştır.
Kafkas Cephesi, kuzeyde Kafkas Dağları ve Karadeniz, doğuda Hazar Denizi, güneyde Güney Azerbaycan, Van Gölü’nün güneyi-Mardin-Urca hattı ile batıda Fırat Nehri-Malatya-Sivas-Samsun çevresi içinde kalan sahayı kapsar. Bu cephede muharebeler 1 Kasım 1914’te başlayıp dört yıl sürmüştür.
Bu çalışmada, Kafkas Cephesi’nde 6 Aralık 1914?2 Kasım 1915 tarihleri arasında faaliyet göstermiş olan Ştanka Bey Müfrezesi tarafından tutulan Harp Ceride’sinin transkripsiyonu yapılarak, ceridede bulunan bilgiler ışığında cerideyi tutmuş olan müfrezenin Doğu Karadeniz sahillerinde göstermiş oldukları faaliyetler ve bu müfrezenin Cephe açısından önemi değerlendirilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: 1. Dünya Savaşı, Osmanlı Devleti, Kafkas Cephesi, Harp Ceridesi, Ştanka”