ÇANAKKALE SAVAŞLARI

Yazar: ESİN ERYILMAZ
Danışman: Y.DOÇ.DR. NİLÜFER BAYATLI
Yer Bilgisi: Trakya Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü
Konu: Tarih

Yüksek Lisans Tezi (1997)

“Çanakkale Cephesi, I. Dünya Savaşı içinde, İtilaf devletleri ile Osmanlı Devletleri’nin savaştığı cephelerden birisidir. Türk Ordusunun bu cephede kazandığı başarı, I. Dünya Savaşı’nın sonucunu da etkilemiştir. İtilaf Devletleri’nin bu cepheyi açmaktaki en önemli amaçları, Rusya’ya boğazlar yoluyla silâh ve cephane yardımında bulunmak, İstanbul’u ele geçirip Osmanlı Devleti’ni savaş dışı bırakmak, Bulgaristan gibi henüz savaşa girmeyen devletlerin, kendi yanlarında savaşa katılmasını sağlamaktı. Bu amaçlarını gerçekleştirmek amacıyla ilk olarak, Çanakkale Boğazı’nı denizden zorlayarak geçmeyi plânladılar. Çanakkale Cephesindeki savaşlar, başlıca 2 ayrı harekât döneminde cereyan etmiştir. Bunlar cephenin siyasi ve stratejik olaylar içinde, birbirine bitişik ve bütünleşmiş görünseler de, uygulandıkları şekil yer ve taktik yapılarıyla kendilerine özgü bir oluşum ve nitelik taşırlar. I. Dönem: 19 Şubatta başlayıp, 18 Mart 1915 gününün büyük zaferiyle tarihe geçen, deniz savaşlarının olduğu dönemdir. 18 Mart günü uğradıkları mağlubiyet sonunda boğazın yalnızca denizden zorlanarak geçilemeyeceğine karar verdiler. O zamana kadar bütün dünyayı korkutan ve yenilmez zannedilen bu donanmanın yenilmesi sonucu, Türk kuvvetleri büyük bir zafer kazanmıştır. II. Dönem: 25 Nisan 1915 Pazar günü sabahı başlayıp 8.5 ay aralıksız kara muharebeleriyle sürdürülmüş dönemdir. Bu dönemde İtilaf Kuvvetleri Seddülbahir ve Arıburnu Cephelerine asker çıkarmışlar, ancak kara savaşları sonunda da amaçlarına ulaşmayarak 19/20 Aralık Gecesi Arıburnu Cephesini, 3/9 Aralık Gecesi de Seddülbahir Cephesini boşaltmışlardır. Çanakkale’de kazanılan bu Türk zaferi I. Dünya Savaşı’nın 2 yıl uzamasına neden olmuştur. Rusya beklediği yardımı alamadığı için burada Sovyet İhtilali çıkmış, sonucunda Çarlık Rusyası yıkılmıştır. Çanakkale Savaşları Türk tarihinde önemli bir yer tutmakla beraber, Mustafa Kemâl Atatürk’ün de askeri kariyerinde önemli bir yere sahiptir. Mustafa Kemâl, 185
Türk ve dünya kamuoyu tarafından bu zaferle tanınmış, Anadolu’da Türk İstiklal savaşının başlamasında etkili olmuştur. Çanakkale Savaşı Türk milletine, cesaretini, vatan ve millet sevgisini, fedakâr lığını, askerlik konusundaki yeteneğini bir kere daha tüm dünyaya gösterme fırsatını vermiştir.”