İSPANYOL DİPLOMATİK KAYNAKLARINA GÖRE I. DÜNYA SAVAŞI VE MİLLİ MÜCADELE’DE TÜRKİYE

Yazar:YASEMİN TÜRKKAN TUNALI
Danışman: PROF. DR. YASEMİN DOĞANER
Yer Bilgisi: Hacettepe Üniversitesi / Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü / Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Anabilim Dalı
Konu:Tarih; Uluslararası İlişkiler

Doktora (2016)

“Osmanlı Devleti, Temmuz 1914’te Saraybosna Krizi ile başlayarak kısa bir süre içinde tüm Avrupa kıtasına yayılan savaşta tarafsız kalma kararı vermiştir. Ne var ki bu tarafsızlık uzun sürmemiş; iç ve dış siyasetin doğurduğu yeni etkenler nedeniyle Osmanlı Devleti, 1914 yılının Kasım ayıyla birlikte İttifak Bloğu içinde yer alarak I. Dünya Savaşı’na girmiştir. İspanya Krallığı, Restorasyon döneminin getirdiği siyasi zorluklar, askeri yetersizlik ve toplumsal olaylar nedeniyle, 1914 yılı Ağustos ayında bu savaşta tarafsızlığını ilan etmiştir. Dört yıl süresince, İspanya diplomatik teşkilatı, savaşan devletlerin topraklarında çıkar ve hak temsili görevini üstlenmiş; böylelikle savaş süresince bu ülkeleri yakından takip etme şansı bulmuştur. Osmanlı Devleti’nin İtilaf Bloğu ülkelerindeki ve bu devletlerin Osmanlı topraklarındaki çıkarlarını temsil eden İspanya İstanbul Temsilciliği ve ona bağlı konsolosluk ve ajanslar, İspanya Dışişleri Bakanlığı’na yazdıkları raporlarla, savaş süresinde Türkiye’de yaşanan siyasi, askeri, iktisadi ve toplumsal hayatın nabzını tutmuşlardır. Balkan Savaşları sonrasından, Lozan Barış Konferansı’nın ilk yarısına kadar olan sürede İspanyol diplomasisi; İttihat ve Terakki Hükümeti’nden TBMM Hükümeti’ne, I. Dünya Savaşı’nda Osmanlı yenilgisinden Milli Mücadele’de Türk zaferine uzanan siyasal, idari ve askeri değişim ve gelişmelerin tanıklığını yapmıştır. Diplomatların gerek ele aldıkları olay ve olgulara, gerekse Türk siyasetinin aktörlerine dair değerlendirmeleri; İspanya’nın Türkiye’ye yönelik dış politika önceliklerini ve ‘Türk’ algısını ortaya koymaktadır.”