DÜNYA SAVAŞI’NDA ÇANAKKALE BOĞAZI VE MARMARA’DA DENİZALTI MUHAREBELERİ

Yazar: KEMAL KOÇ
Danışman: PROF. DR. SÜLEYMAN KIZILTOPRAK
Yer Bilgisi: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Anabilim Dalı / Yeniçağ Tarihi Bilim Dalı

Yüksek Lisans Tezi (2012)

“Birinci Dünya Savaşı’nın başlaması ve Çanakkale Cephesi’nin açılması ile birlikte Çanakkale Boğazı’nı geçmeye çalışan müttefik kuvvetleri, 18 Mart 1915’te Boğazı geçmeye çalışırken ağır kayıplar vermiş, daha sonra Gelibolu’ya karadan çıkarma yaparak donanmanın geçişini engelleyen bataryaları etkisiz bir hale getirme amacıyla kara savaşlarını başlatmıştır. Müttefik denizaltıları kara savaşlarından önce Çanakkale Boğazı methalinde devriye görevi sürdürmüşler, bundan sonra su üstünden geçemedikleri Çanakkale Boğazı’nı su altından geçerek İstanbul ve diğer limanlardan cepheye yapılan nakliyatı engellemek, rastladıkları Osmanlı harp gemilerini tahrip etmek ve hatta İstanbul dahil olmak üzere müsait gördükleri fabrika, tren istasyonu ve karadan sevk edilen askeri kıt’alar gibi kıyı hedeflerini vurmayı amaçlamışlardır. Böylece cepheye asker ve mühimmat sevk edemeyen Osmanlı Devleti, Gelibolu’da zor durumda kalacak, bunu gören halk üzerinde bir tedirginlik ortaya çıkacaktı.

Bu amaçla başlayan müttefik denizaltılarının Çanakkale Boğazı ve Marmara Denizi’ndeki harekâtı, 13 Aralık 1914 ile 2 Ocak 1916 tarihleri arasında devam etmiş, bu süre zarfında faaliyet gösteren 15 denizaltılardan 9’u Marmara Denizi’ne girebilmiş ve Osmanlı savaş gemilerine saldırıp, nakliyatı engellemeye çalışmıştır. Bunun üzerine, denizaltılara karşı bir takım tedbirler alınmasının ardından gerek deniz yoluyla gerekse kara yoluyla Çanakkale’ye yapılması gereken nakliyat sürdürülmüştür. Böylece Gelibolu Yarımadası’ndan son müttefik kuvveti ayrılıncaya kadar Türk kuvvetlerinin mühimmat ve iaşe bakımından desteklenmesine çalışılmıştır. Osmanlı Devleti’nin hizmetine gönderilen 13 Alman denizaltısından bir kısmı belli bir süre Marmara Denizi’nde mücadele etmiş daha sonra Karadeniz’e geçip Birinci Dünya Savaşı süresince bu sularda faaliyet göstermişlerdir.”